عضو شورای سیاستگذاری دوسالانه سرامیک
می‌خواهیم در عرصه بین‌المللی سرامیک جا پای محکم‌تری پیدا کنیم
صادق باقری عضو شورای سیاستگذاری دوسالانه ملی سرامیک ایران معتقد است تفکیک میان سفال و سرامیک و رسیدن به یک واژه جهان¬شمول، به قصد محکم‌تر کردن موقعیت هنر سرامیک در عرصه بین‌المللی است.
به گزارش واحد ارتباطات و رسانه یازدهمین دوسالانه ملی سرامیک ایران؛ صادق باقری، مدرس دانشگاه و عضو شورای سیاستگذاری یازدهمین دوسالانه سرامیک ایران، درباره تأخیر یک‌دهه‌ای در این دوسالانه معتقد است: «جامعه سرامیک، جامعه‌ای نوپاست و گویی برگزاری دوسالانه برای چنین جامعه‌ای شاید برای مدیران پیشین هنرهای تجسمی الزامی نبوده است.»
باقری گفت: انجمن هنرمندان سفالگر مهمترین نهاد برای برگزاری دوسالانه است اما در این سالها البته نمایشگاه‌هایی برگزار شد که سمت‌وسوی مشخصی برای هنر سرامیک ایجاد کرد و حوزه تجسمی سرامیک را از حوزه صنایع‌دستی مجزا کند. امروزه اگر درباره دوسالانه سخن می‌گوییم می‌دانیم متولی اش چه کسی است و چه نگاهی به هنر سرامیک دارد.»
باقری با بیان آنکه تغییرات مداوم در مدیریت دولتی و انجمن موجب شرایط ناهمگن کنونی شده است، گفت: با تدوین دستورالعمل‌هایی توسط اداره کل هنرهای تجسمی، هنرمندان دیگر شاهد فاصله‌های این‌چنینی در برگزاری دوسالانه نیستند. قبلاً این گونه بود دوسالانه‌ای مطرح می‌شد و مسائل پیش می‌رفت؛ اما با تغییر مدیریت در انجمن و هیأت‌مدیره با اختلال مواجه می‌شدیم. اگر این پیوستگی در برگزاری دوسالانه ضرورت وزارت فرهنگ باشد، مسیر برگزاری به‌درستی پیش می‌رود که از قرار این ضرورت به وجود آمده است و برای هنرمندان موقعیت خوبی برای برگزاری و شرکت در دوسالانه نیز فراهم شده است.»
وی در پاسخ به اینکه اهداف برگزاری پس از یک دهه چیست، به مشکلات مالی پیش‌روی دوسالانه در کنار وضعیت کرونایی کشور و هراس از برگزاری دوسالانه در این شرایط اشاره کرد و گفت: «مدتی این موضوع مطرح بود که هنرمندان سرامیک در آتلیه خود نشسته‌اند و کار می‌کنند و با جامعه و مخاطب کاری ندارند؛ اما باید پذیرفت هنرمندان سرامیک نیز همانند دیگران نیازمند تولید محصول خودند تا بتوانند اقتصاد خود را پیش برند. با همت و تلاش دوستان در شورای سیاستگذاری، انجمن هنرمندان سفالگر و اداره کل هنرهای تجسمی دوسالانه در حال برگزاری است. البته با حداقل بودجه دوسالانه را برگزار می کنیم.
باقری افزود: « ما در شرایطی فعالیت می‌کنیم که دوستانی در بخش میراث فرهنگی و یا تولید به خوبی کار می‌کنند. آنچه امروز درباره دوسالانه می‌گوییم تفاوت فاحشی با دیگر دوسالانه‌های سرامیک دارد و آن هم تمرکز بر مقوله هنر سرامیک است. مقوله‌ای که مرز جدا شدنش باید از بخش صنایع‌دستی روشن باشد. به هر حال وزارت فرهنگ متولی صنایع‌دستی نیست و انجمن هنرمندان سفالگر هم شاید چندان متولی این بخش نباشد. وزارت میراث فرهنگی می‌تواند با در دست گرفتن بخشی از این مسیر مانع چنین اختلالی شود.
وی با اشاره به بخش‌های کاربردی و صنایع‌دستی در دوره‌های گذشته، تأکید می‌کند دیگر این بخش‌ها را در دوسالانه نداریم و نمایشگاه‌هایی چون انبساط به این موضوع کمک کرده است تا دوسالانه سرامیک چنین سمت‌وسویی پیدا کند.
این هنرمند سرامیست در پاسخ به موضوع خودکاوی که در فراخوان مطرح شده است، اذعان دارد که خودکاوی لازمه شروع هر اثر هنری برای هنرمند است و می‌گوید «هر کسی که قرار است کاری خلق کند حتماً به اندوخته‌های زیسته خودش و اتفاقاتی بازمی‌گردد که جامعه از بیرون بر او اثر می‌گذارد. هر هنرمندی که قرار است کاری کند، خودی دارد. انتخاب درون‌مایه خودکاوی با ارجاعات جامعه‌شناسی و روانشناسی، جوهره اصلی خلق اثری هنری است. این انتخاب فضا را برای همه فعالان حوزه هنر باز می‌کند.»
وی درباره تکفیک سفال و سرامیک هم بر این باور است «سفال و سرامیک در عرصه تجسمی جای خود را به خوبی باز کرده است. ما سفال وسرامیک را جدا از هم نمی‌دانیم؛ اما وقتی در جامعه جهانی و گسترده‌تری زیست می‌کنیم، نیازمند واژه جهان‌شمول‌تری هستیم. ما اساساً به هر چه از گل پخته پدید آمده باشد می‌گوییم سرامیک.»
باقری درباره حذف اسم سفال از عنوان رسمی دوالانه یازدهم گفت «می‌خواهیم در عرصه بین‌الملل جا پای محکم‌تری پیدا کنیم تا وقتی درباره سرامیک حرف می‌زنیم مشخص باشد که توجه ما به کدامین سو است.»
وی درباره تفکیک سفال و سرامیک از هم گفت: «سرامیک ماده‌ای است که می‌تواند همراه خودش اتفاقات نابی چه از نظر تکنیکی و چه از نظر ذاتی به همراه داشته باشد. سرامیک ماده‌ای است که از ابتدای خلقت با بشر بوده است و هر جا گل بوده است بشر با آن خلق اثر کرده است. اولین اتفاقات حوزه گرافیک و انیمیشن هم با سرامیک رقم خورده است که نمادش جام مشهور شهر سوخته است. سرامیک آنقدر گسترده است که نیاز به تفکیک دارد. با تفکیک می‌توانیم برایش متر و معیار داشته باشیم.»
این سرامیست درباره مفهوم رسانه بودن سرامیک با تأکید بر اینکه به هر روی هر اثر هنری یک رسانه است، گفت «در سال‌های اخیر، نمایشگاه‌ها ظرفیت‌های بالقوه و تازه‌ای را از هنر سرامیک عیان کرده اند و آن را از یک ماده صرف فراتر برده اند. ذات سرامیک ویژگی هایی دارد که می‌توان آن را از مجسمه و نقاشی مجزا کرد و آن را به سمت رسانه شدن پیش برد. این دوسالانه هم قصدش آشکار کردن چنین ظرفیت‌های پنهانی از سرامیک است تا حتی در اختیار سایر هنرمندان هم قرار بگیرد؛ کما اینکه هنرمندان حوزه نقاشی و مجسمه نیز به سرامیک روی آورده‌اند. به هر حال زبان سرامیک زبانی متفاوت است.»
گفتنی است یازدهمین دوسالانه ملی سرامیک ایران به دبیری هیربد همت آزاد هم اکنون در مرحله فراخوان است و بعد از انتخاب آثار روز 9 آبان در فرهنگسرای نیاوران افتتاح خواهد شد.